Waarom ik EFT-therapeut word

Onlangs nog zette Arjan Lubach de coachwereld flink te kakken met zijn item over de wildgroei aan coaches. Het zijn er te veel en ze zijn vaak te weinig geschoold om een betekenisvolle bijdrage te leveren. Je zou dus denken dat meer scholing ook beter is. Maar heel eerlijk, als ik collega’s deel dat ik EFT-therapeut word, leidt dat vaak tot meer vragen dan direct begrip. Wat is EFT eigenlijk en waarom word een ervaren coach/counselor ook nog EFT-therapeut? Los van persoonlijke motieven – als telg uit een wetenschappelijk georiënteerd gezin graaf ik nu eenmaal graag naar het midden van de aarde – zijn er ook goede professionele overwegingen en argumenten. Met deze tekst wil ik informeren en motiveren.

De waarde van coaching

Ook als coach werkte ik met dezelfde passie als tegenwoordig. Ik leefde me in en wilde niets liever dan positieve beweging brengen in de situatie van mijn cliënten. Ik was lange tijd op zoek naar hoe ik mezelf daarbij als nuttig en professioneel instrument kon inzetten. Uiteindelijk werd ik coach/counselor via een langdurige cliëntgerichte opleiding in Vlaanderen. En de tientallen of honderden gesprekken die volgden, gaven me de ervaring en vertrouwen om mijn innerlijk kompas te volgen. Ik was beter dan ooit toegerust mijn cliënten te volgen en begrijpen, ze te begeleiden naar de kern van hun issues. En heel vaak was dat een bevrijdende ervaring voor hen. En daarmee bevredigend voor mij.

Wat als inzicht niet voldoende is?

Toch bracht deze ervaring me ook bij de volgende vraag: wat als het niet voldoende is om bij de kern te komen? Wat als er kennelijk ‘iets onaf’ is dat vraagt om verwerking. Wat is dan mijn handelingsrepertoire? Ik denk dat menig coach de knagende ervaring heeft dat het soms niet genoeg is om erbij te zijn, samen met je cliënt te onderzoeken en/of deze te ondersteunen met praktische modellen en theorieën. Hoe kom je verder als het in de kern van het inzicht vast blijft zitten en een herhaling van zetten optreedt? In Emotion Focused Therapy (for individuals) vond ik een zowel praktisch als diepgravend op onderzoek gebaseerd handelingskader om ook te werken met traumatische ervaringen. Ik bedoel daarmee niet direct het verwerken van bijvoorbeeld hevig langdurig misbruik, borderline problematiek of ernstige verslaving. Dat past niet in mijn praktijk voor hoogopgeleide professionals. Maar wel de diepe krassen die mensen in eerdere ervaringen hebben opgelopen en nu nog doorwerken in hun werk en leven. Bijvoorbeeld ouders die structureel afwezig of disfunctioneel waren of in problematische werk- of privésituaties gebivakkeerd hebben. De gewone en ongewone menselijke ervaringen die op enig moment kunnen leiden tot stagnatie in de groei. Tot burn-out of depressie.

Wat zijn emoties eigenlijk?

In EFT staan emoties centraal. In onze taal zijn we vaak niet zo emotiebewust. ‘Ik denk’ wordt zeker op de werkplek vaker gezegd dan ‘ik voel’. Steeds meer onderzoek wijst echter uit hoe emoties de basispuls vormen waarop wij gezond kunnen functioneren. Via emoties reguleert de mens het contact met en tussen zijn binnen- en buitenwereld. Wat zijn emoties eigenlijk? Emoties zijn te duiden met woorden als angst, verdriet en schaamte. Ze komen tot stand in alledaagse gebeurtenissen van ons leven, als een aaneengeregen ketting door de dagen. Ze geven lijfelijke sensaties zoals een verspringend hart, een afgeknepen keel, druk op de schouders of een verkrapt gevoel in de maagstreek. En ze leiden tot actie of de neiging daartoe: bijvoorbeeld assertief begrenzen van anderen, jezelf troosten, jezelf volgieten met drank, de fles ontkurken van pure vreugde.

EFT in twee sporen

De begeleiding in EFT bestaat uit twee sporen die je gelijktijdig of afwisselend doorloopt. De eerste is je eigen verhaal helpen koppelen aan je emoties. Zoals de manager van een grote artsenmaatschap die het zo benauwend krijgt bij het idee zijn baan op te geven en daardoor te lang door blijft gaan. Hij ontdekt dat hij zijn vader van de ene naar de andere werk-mislukking heeft zien strompelen. Zijn vader belandde in een depressie en hij moest al op jonge leeftijd de boel al bij elkaar houden. Geen wonder dat je dan angstig bent ‘zo maar’ je baan op te geven. Connecting the dots helpt tot zelfbegrip. Je hebt het altijd goed gevoeld, maar nooit helemaal begrepen.

Het tweede spoor is disfunctionele emoties veranderen door functionele. Dat klinkt misschien vreemd, maar bijna iedereen heeft wel zijn of haar emotionele groef of modderpoel. Bijvoorbeeld bij die oude vrienden waar je steeds weer in een beklemmende krachteloosheid belandt en niet in staat bent je nieuwe zelf tot uitdrukking te brengen. Of de woede altijd ontsteekt als je je onheus bejegend voelt. Gevoelens van ‘recht hebben op’, voldoende ruimte mogen nemen, zelfzorg en compassie zijn vaak beter passende emoties om je leven te reguleren.

You have to feel it, to heal it

De informatie wat voor iemand passend is, ligt opgeslagen in een dieper weten. De opzet en bedoeling van EFT is om deze informatie van samen van binnenuit te benaderen. En vervolgens te transformeren. Als humanistische vorm van therapie spreekt voor zich dat dit gebeurt met respect voor de vorm en het tempo van de cliënt. Het is zijn of haar eigen belevingsstroom die we proberen te volgen en waar mogelijk versterken en bemoedigen zodat een echte voelbare verandering kan plaatsvinden.

Vragen die ik vaak krijg?

Is iedere coach cliënt ook een EFT-cliënt? Nou, nee natuurlijk. Soms is een korter en pragmatischer benadering passender en dan is daar niets mis mee. Ook niet iedereen wil EFT. Maar is iedere cliënt dan wel geschikt voor EFT? Eigenlijk wel. Zeker veel hoogopgeleide cliënten hebben een sterk ontwikkeld denken en willen, maar ontbreekt het aan de verbinding met hun voelen. Dan is het harder werken voor zowel de cliënt als voor mij als begeleider. Het kan langer duren voordat het resultaat merkbaar is, maar juist daardoor leidt het meestal wel tot een verhoogd welzijn. Het is gezond om verbinding te hebben met je denken èn je voelen. Maar werken met emoties is toch veel te zweverig voor de werkvloer? Vaak blijkt juist het denken heel zweverig wordt op het moment dat je vastloopt. Je kunt immers altijd overal naartoe redeneren en al denkend realistisch te maken en daarbij gelijktijdig ervaren dat er nòg een waarheid is. Het voelen heeft uiteindelijk een meer concrete, eenvormige waarheid die ook rust en vertrouwen geeft. Daar werken we in EFT naartoe.

EFT biedt mij als begeleider de mogelijkheid nog dichterbij mijn cliënten te staan, nog beter te ondersteunen bij hun onderliggende vraagstukken en een grotere bijdrage te leveren aan hun transformatie. Of zoals in EFT vaak wordt gezegd: you have to feel it, to heal it.