‘Assertief zijn maakt me eerlijk gezegd bloednerveus’
Maria heeft issues – deel 1
‘Ik heb overthinking tot levenskunst verheven. Liet ik in het verleden opmerkingen van het type ‘bak ellende’ gelaten over me heenkomen om daar vervolgens urenlang bezweet over te piekeren, nu probeer ik ze eerder te pareren. Niks aan de hand, zou je zeggen. Maar helaas, want nog geen tel later zorgt mijn assertieve gedrag dat ik me bloednerveus voel. En dat houdt vaak een paar dagen – of langer – aan. Laatst nog draaide de overthinking-motor volle kracht, doodmoe werd ik ervan. Moet ik eigenlijk blij zijn dat ik voor mezelf ben opgekomen, geeft mijn brein me stank voor dank.’
Ik bel Arjeh.
Die vraagt hoe ik me voel en ik antwoord direct met: ‘schuldig’, maar ik snap ook niet zo goed waarom. Hij vraagt welk gevoel hieronder zou kunnen zitten. Wist ik dat maar… Dat ik over mijn gedrag verantwoording af moet leggen misschien? ‘Misschien is het ook wel angst,’ zegt Arjeh. ‘Je weet niet hoe het in je gezicht gaat vliegen.’
Tja, nu je het zegt. Misschien heb ik wel ergens een explosie veroorzaakt. Creëer ik chaos in mijn omgeving, waar iedereen elkaar kent, familie van elkaar is en alles van elkaar weet. Arjeh vat het voor me samen. ‘Misschien vraag je je nu af wat dit voor jou gaat betekenen?’
Met pek en veren
Hij maakt het nóg beeldender voor mij door te zeggen dat hij nu voor zich ziet dat ik met pek en veren het dorp word uitgejaagd. Getver, ja. Dan blijf ik met mijn assertieve gedrag dus in mijn uppie over.
Arjeh vat het voor me samen en vraagt of het klopt dat ik ergens blij ben met mijn assertiviteit, maar dat er ook direct zorg ontstaat: hoe kijken anderen hier tegenaan en welk effect gaat dit op mij hebben? Ja, ik merk nu al dat ik bepaalde activiteiten waarbij ik mogelijke bekenden tegenkom aan het ontlopen ben. Arjeh vraagt me of ik een beeld kan bedenken dat mijn gevoel van afgelopen dagen omschrijft.
Ik zie iets donkers en chaotisch voor me. Iets beklemmends, zwart. Iets waar ik niet meer uitkom.
‘Spinnenweb’ zeg ik.
Arjeh zegt dat dit vast verstikkend moet aanvoelen. ‘Je hebt er niet om gevraagd en toch loop je ineens in dat kleverige web. Stel dat dat web, dat op jou zo beklemmend werkt, zou kunnen praten. Wat zou het dan tegen je zeggen?’
Wat een vraag… Ik denk dat het web niks zegt. Die breekbare spinnenwebdraadjes die op dit moment het formaat van een staalkabel lijken te hebben, stellen in feite natuurlijk niks voor. Maar die draden in mijn kop houden me zo vaak tegen om vooruit te bewegen. Dat is mijn hele leven al. Ergens in mij zit altijd het verlangen naar iets anders. Goudkleurige velden, woeste bossen, ruïnes, nieuwe mensen, avonturen. Ik wil op meer gebieden uitbreken. Juist nu ik bezig ben mijn werk goed op poten te zetten en de touwtjes zelf in handen wil nemen, besluit iemand zich met mij te bemoeien en mijn wereld te verstoren met opmerkingen van ongekende lulligheid. Kom ik voor mezelf op, dan overlaad ik mezelf met nieuwe problemen. Daar zit ik helemaal niet op te wachten.
Bredere context
Arjeh zegt dat het lijkt alsof de gebeurtenis in een veel bredere context staat. Hij zegt dat ik begrenzend ben geweest, dat ik voor mezelf ben opgekomen en dat is positief. ‘Tegelijkertijd lijkt het thema rondom de echte autonomie, rondom je eigen levenskeuzes ook mee te spelen. ‘Het is dus een thema tussen jou en die ander. En een stuk van jij met jezelf. In hoeverre geef je jezelf toestemming om het leven te leiden wat jij wilt leiden? Kennelijk is er ruimte voor die ander om in jouw autonomie te peuren en greep op je te hebben.’ Hij stelt me een vraag: ‘Hoe kun je zo krachtig in jezelf worden dat het je eigenlijk echt niet meer boeit?’
‘Zou je je kunnen voorstellen dat je in jezelf nog vijfhonderd kilo erbij legt van een eigen identiteit? Dat je door je dorp fietst, maar dan nu met een flinke rugzak waar een soort superpower van een magische identiteit inzit? Niet dat je onverschillig bent naar mensen, maar meer dat hun mening geen invloed heeft op je eigen handelen. Dat is niet waar je nu bent, maar je kunt je dat misschien wel alvast inbeelden.’
Dat beeld staat me wel aan, al staat dit met mijn hypergevoelige persoonlijkheid mijlenver van me af. Toch stel ik mezelf voor als een strijdlustige vrouw. Onverschrokken. Wat moet het heerlijk zijn om geen speelbal te zijn van de aanvallen van een ander. Ik wil ze pareren en me vervolgens met opgeheven hoofd richten op het behalen van mijn doelen.
‘Je bent daar nog lang niet, zwak, onzeker en afhankelijk typetje dat je bent,’ hoor ik in mezelf. Klopt, maar ik ga daar wel komen, besluit ik.